จิ๊กและฟิกซ์เจอร์  เป็นอุปกรณ์ที่ใช้อยู่ในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น ยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ เฟอร์นิเจอร์และงานไม้

   Jig & fixture ใช้ในงานที่ต้องการผลิตชิ้นงานที่เที่ยงตรงด้านมาตราส่วนเหมือนเดิมทุกๆครั้งจำนวนมากๆส่วนใหญ่ JigandFixture จะถูกออกแบบมาเพื่องานใดงานหนึ่งโดยเฉพาะ อ้างอิงตามตำแหน่ง(Datum)ในการจับยึดชิ้นงาน ความเข้าใจโดยทั่วไปสำหรับคนที่อยู่ในวงการยานยนต์แล้ว Jig คืออุปกรณ์ที่มีหน้ายึดจับชิ้นงาน รองรับชิ้นงานให้อยู่ในตำแหน่งที่กำหนดพร้อมกับนำร่องกำหนดทิศทางเครื่องมือต่างๆ(เช่น สว่าน)เพื่อกระทำการต่างๆกับตัวชิ้นงาน เช่น เจาะ คว้านรู ฯลฯ แตกต่างกับ Fixture หมายถึงอุปกรณ์บังคับชิ้นงานให้อยู่ในตำแหน่งที่กำหนดไว้อย่างเทียงตรงเพียงอย่างเดียวเพื่อใช้ร่วมกับเครื่องจักรอื่นๆในกระบวนการต่างๆ เช่น เชื่อม เจียร ตัด ขึ้นรูป กัด แลปปิ้ง ฯลฯ Fixtureบางชนิดอาจเป็นเพียงอุปกรณ์ที่ใช้ตรวจสอบความถูกต้องของมาตราส่วนของชิ้นงานที่ได้มาจากการผลิตก่อนที่ชิ้นงานนั้นจะถูกส่งต่อไปประกอบกับพาร์ทอื่นต่อไปเพื่อให้มันใจว่าสามารถประกอบกับพารท์อื่นๆได้อย่างไม่มีปัญหา

JIG And FIXTURE Definition

  To describe "JIG"  is a device mostly create from metal and use for specific job, which holds the component exactly position, or is held on to the component, locates the component positively and guides the cutting &drilling tools into the component or facilitates marking off arrangements. Jigs are use particulary in drilling and boring works.   A Fixture is similar to Jig But does not guide the cutting tool. It is generally of toughness construction than a Jig and it is securely clamped to machine tool on which the job is operated. Fixtures are used particulary in welding, grinding, milling, Lapping,Forming operations.

  Jigs and Fixtures are used to enable components to be produced more quickly and hold parts in an optimal position for the work to be performed  and interchangeability by unskilled labour. However the difference between a jig and fixture is hard to completely separate to each other as sometimes a special device is designed which is a comination of both.

ข้อสังเกตก่อนสิ้นสุดขั้นตอนการออกแบบจิ๊กและฟิกซ์เจอร์

List of Question to be asked before finalisation of the jig design

1.ชิ้นงานสามารถวางและดึงออกลงบนจิ๊กและฟิกซ์เจอร์อย่างไม่ติดขัดไหม

1.Can component be inserted and withdrawn with out difficulty ?

2.ตัวกำหนดตำแหน่งชิ้นงานบนจิ๊กและฟิกซ์เจอร์มีความแข็งแรงเพียงพอต่อแรงกระทำในกระบวนการผลิตหรือไม่

2.Are hardened location points provided where necessary?

3.สามารถปรับระยะตัวกำหนดตำแหน่งบน jig และ fixture ที่จำเป็นได้ เพื่อชดเชยความผิดพลาดชิ้นงานที่มีอยู่เดิม เช่นชิ้นงานที่ผ่านถูกกระบวนการขึ้นรูปหรือหลอมโลหะมา

3.Can locationtion points be adjusted where required, to make allowance for wear of forging dies or castings out of alignment?

4.สามารถทำความสะอาดเศษเหล็ก เศษขี้กลึง บนตัวจิ๊กและฟิกซ์เจอร์ระหว่างการทำงานได้อย่างสะดวกโดยเฉพาะจุดที่ใช้กำหนดตำแหน่งบนชิ้นงานบน จิ๊ก

4.Can jig be easily cleared of swarf, particularly the locating faces?

5.แคลมป์ทุกจุดมีความแข็งแรงเพียงพอต่อการยึดจับชิ้นงานเวลาปฏิบัติงาน

5.Are all clamps of sufficient strength?

6.แคลมป์และน๊อตอยู่ในตำแหน่งที่อันตรายหรือไม่ เช่น จุดที่มีการตัด เชื่อม ชิ้นงาน

6.Will any clamp operating lever or nut be in a dangerous position? I.E. near the cutter  welding spot

7.ปะแจหนึ่งเบอร์ควรไขสลักเกลียวและน๊อตได้ทุกตัว

7.Will one spanner fit all clamp operating bolt and nuts?

8.การออกแบบไม่ควรให้ตัวแคมป์เป็นตัวรับแรงกระทำส่วนมากเวลาใช้งาน ควรให้แรงกดกระจายไปยังทิศทางของlocatorต่างๆและโครงสร้างของjig&fixture

8.Is ththe clampe pressure exerted by cutting tool against the jig or fixture body structure not against

9.ออกแบบให้มีตัวป้องกันความผิดพลาดจากความพลั้งเผลอในจิ๊กและฟิกซ์เจอร์ เช่น ไม่สามารถใส่ชิ้นงานสลับข้างซ้ายขวาได้ชิ้นงานจะใส่ลงบน jig ได้อย่างถูกข้างและตำแหน่งได้กรณีเดียว ไม่สามารถใช้ปลอกสว่านเจาะผิดตำแหน่งได้

9.Is the jig fool proof? i.e. can the component, tool or bushes.be wrongly inserted or used?

10.ผู้ปฎัติงานสามารถเห็นตำแหน่งสำคัญต่างๆใน JIG& fixture ได้อย่างชัดเจน เช่น พินกำหนดตำแหน่ง แคลมป์ยึดจับชิ้นงาน และกระบวนการเจาะตัดเชื่อมต่างๆ

10.Has the operator an unobstructed view of the component,particularly at the point of location, clamping and cut?

11.ตัวjig มีน่ำหนักเบาเท่าที่จะทำได้แต่ต้องมีความแข็งแรงและน้ำหนักสมดุลเวลาวางชิ้นงานลงบนjig ขณะปฏิบัติ

11.Is the jig as light as possible,consistent with strength?

12.ถ้ามีการใช้น้ำยาหล่อเย็นกับชิ้นงาน ต้องออกแบบเผื่อให้น้ำยาหล่อเย็นสามารถเข้าถึงได้ขณะปฎิบัติงาน

12.Can coolant, If used, reach the point of cut?

13.จิ๊กและฟิกซ์เจอร์ได้สามารถผลิตชิ้นงานให้เกิดความผิดพลาดน้อยที่สุดอยู่ภายใต้เกณฑ์ที่กำหนดไว้ได้หรือไม่

13.will the jig as designed,produce components within the required degree of accuracy?